Pomoc de minimis

Pomoc de minimis

Nieodpłatna pomoc prawna udzielana osobom fizycznym - prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą niezatrudniającym innych osób w ciągu ostatniego roku na podstawie ustawy jest pomocą de minimis. Podlega regulacjom przewidzianym w ustawie z 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 708 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej podmiot ubiegający się o pomoc de minimis jest zobowiązany do przedstawienia podmiotowi udzielającemu pomocy, wraz z wnioskiem o udzielenie pomocy:

1)     wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis oraz pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, jakie otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc, oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat podatkowych, albo oświadczenia o wielkości tej pomocy otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie;

2)    informacji niezbędnych do udzielenia pomocy de minimis, dotyczących w szczególności wnioskodawcy i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej oraz wielkości i przeznaczenia pomocy publicznej otrzymanej w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą, na pokrycie których ma być przeznaczona pomoc de minimis.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmioty ubiegające się o pomoc de minimis (Dz. U. z 2010 r. nr 53 poz. 312 z późń. zm.) określa zakres informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 1 - 5 tego rozporządzenia, wnioskodawca przedstawia udzielającemu pomocy informacje dotyczące:

1. wnioskodawcy (imię i nazwisko albo nazwę, adres miejsca zamieszkania albo adres siedziby; identyfikator gminy, w której wnioskodawca ma miejsce zamieszkania albo siedzibę, numer identyfikacji podatkowej (NIP), formę prawną, wielkość, klasę działalności, w związku z którą wnioskodawca ubiega się o pomoc de minimis, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Kwalifikacji Działalności (PKD) (Dz. U. nr 251, poz. 1885 oraz z 2009 r. nr 59, poz.489), datę utworzenia,
2. sytuacji ekonomicznej wnioskodawcy, w tym sprawozdanie finansowe za okres 3 ostatnich lat obrotowych, sporządzone zgodnie z przepisami o rachunkowości;
3. obowiązku zwrotu kwoty stanowiącej równowartość udzielonej pomocy publicznej, co do której Komisja Europejska wydała decyzję o obowiązku zwrotu pomocy;
4. prowadzonej działalności gospodarczej, w związku z którą wnioskodawca ubiega się o pomoc publiczną;
5. pomocy otrzymanej w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą, na pokrycie których wnioskodawca ubiega się o pomoc publiczną;

Powyższe zaświadczenia, oświadczenia i informacje składane powinny być podmiotowi udzielającemu pomocy.

Ponadto z ust. 7 art. 37 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej wynika, że do czasu przekazania przez podmiot ubiegający się o pomoc zaświadczeń, oświadczeń lub informacji, o których mowa w ust. 1, 2 pomoc nie może być udzielona temu podmiotowi.

Zgodnie z treścią art. 2 pkt 12 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, przez podmiot udzielający pomocy należy rozumieć organ administracji publicznej lub inny podmiot, który jest uprawniony do udzielania pomocy publicznej. Aby dany podmiot mógł zostać uznany za udzielający pomocy, musi spełniać następujące kryteria:

-dysponować środkami publicznymi (unijnymi, bądź krajowymi), a także np. pobierać opłaty, podatki, czy nakładać kary;

-działać zgodnie z aktem normatywnym mogącym być podstawą prawną udzielenia pomocy publicznej, tj. być uprawnionym np. do udzielenia dotacji, czy też zwolnienia z opłaty;

-korzystać z uprawnień do udzielania pomocy jako niezależny, samodzielny podmiot, tj. niedziałający na zlecenie, w imieniu lub z upoważnienia innego organu czy też w ramach pełnomocnictwa udzielonego przez inny organ.

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej, środki na wykonywanie zadań polegających na udzielaniu nieodpłatnej pomocy prawnej pochodzą z budżetu państwa. Środki te w przeważającej większości przeznacza się na wypłaty wynagrodzeń adwokatom lub radcom prawnym za udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej (art. 6 ww. ustawy). Oznacza to, że adwokaci/radcy prawni udzielający nieodpłatnej pomocy prawnej nie dysponują środkami publicznymi, a są jedynie wykonawcami (zleceniobiorcami) usługi, za którą otrzymują wynagrodzenie. Ponadto należy zauważyć, że podmioty te realizują zadania na podstawie umowy zawartej z powiatem (działając tym samym na jego zlecenie).

Reasumując należy stwierdzić, że w przypadku pomocy de minimis udzielanej przedsiębiorcom na podstawie ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej, wykonawca nie jest podmiotem udzielającym pomocy publicznej.

Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w piśmie z 26 sierpnia 2020 r. (nr DMP-1.52.135.2020.MM) oraz z 1 września 2020 r. (nr DMP-1.52.135.2020.MM), podmiotem udzielającym pomocy jest starosta.

Osoba ubiegąjąca się o pomoc de minimis, przedstawić powinna wraz z wnioskiem o udzielenie pomocy, wszelkie dokumenty dotyczące otrzymanej pomocy de minimis w danym roku oraz w ciągu dwóch poprzedzających go lat podatkowych. Jeżeli przedsiębiorca dokonuje zapisu przez system telefoniczny, wymaganą dokumentację może przesłać na adres mailowy podmiotu udzielającego pomocy w formie elektronicznej (np. skany lub zdjęcia).

Nie ma przeszkód, aby od osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą niezatrudniających innych osób w ciągu ostatniego roku oświadczenia i formularze niezbędne do udzielenia nieodpłatnej pomocy odbierał pracownik powiatu rejestrujący wizytę danego przedsiębiorcy na poradę. Adwokat/radca prawny udzielający pomocy nie jest podmiotem udzielającym pomocy w rozumieniu cytowanego wyżej art. 2 pkt 12 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, nie powinien zatem egzekwować od przedsiębiorców powyższych wymogów. Nie wyklucza to jednak pozostawienia w punkcie pomocy, u wykonawcy wymaganych dokumentów z przeznaczeniem przekazania ich do właściwego starosty.

Po zweryfikowaniu ww. dokumentów, podjęta zostanie decyzja o spełnieniu przez przedsiębiorcę przesłanek do udzielenia takiej pomocy.